2023 жылдың қыркүйек айының 6-8 жұлдызында Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің қолдауымен «Астана медицина университеті» КеАҚ (бұдан әрі – АМУ) қабырғасында, Израильдің Ариэль университетімен бірлесіп, «XXI ғасыр академиясы: медициналық білім берудің, ғылым және практиканың алғы шебінде» атты халықаралық саммиті өтті.
Халықаралық саммит ХХІ ғасырда академиялық құрылымдардың алдында тұрған жаһандық мәселелері мен сын-қатерлерді талқылау және оларды еңсерудің оңтайлы шешімдерін әзірлеу үшін Қазақстандық және шетелдік университеттердің академиялық көшбасшылары мен ғалымдарын бір алаңға жинауға мүмкіндік берді.
        Саммитке барлығы 2000-нан астам адам, оның ішінде Израиль, Литва Республикасы, Өзбекстан, Чехия, Қытай Халық Республикасы, Жапония сияқты елдерден келген 100-ден астам спикер қатысты. Спикерлер 10 панельдік сессияда 94 баяндама жасады. Саммиттің спикерлері ретінде Ариэль университетінің, Өзбекстанның Ташкент фармацевтикалық институтының, Чехияның Ян Евангелиста Пуркине университетінің, Литва республикалық Шиауыл ауруханасының, Әбу Әли ибн Сино атындағы Бұхара мемлекеттік медицина институтының, Қытайдың BGI Genomics компаниясы, Оңтүстік Кореяның Асан медициналық орталығы, Жапонияның Нагасаки университетінің академиялық көшбасшылары мен ғалымдары қатысты. Қазақстандық ұйымдардан біздің еліміздегі ең ірі медициналық университет өкілдері, сондай-ақ Парламент Сенатының, Денсаулық сақтау министрлігінің, Ғылым және жоғары білім министрлігінің, «QazInnovations» Ұлттық инновацияны дамыту агенттігі, Ғылыми қоры және басқа да ұлтық ғылыми медициналық ұйым өкілдері қолдап, баяндама жасады.
        Соңғы аналитикалық мәліметтерге сәйкес, саммиттің онлайн алаңына 12 елден 300-ден астам адам қатысқан. Ең көп Үндістан (6%), Ресей (1,4%), Тәжікстан (1,4%), Өзбекстан (0,7%), Жапония (0,7%), Қытай (0,4%), Пәкістан (0,4%) Сингапур (0,4%) қатысушылар болды. Саммит Zoom және YouTube платформасында қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде көрсетілді. Үш күннің ішінде YouTube арнасындағы көру саны 2000-нан асты. Саммиттің қызықты әрі мазмұнды болғандығын тек біздің фотографтың 3000-нан астам фотосурет түсіргендігі дәлелдейді.
        Бірінші күні ашылу салтанаты аясында Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының депутаты Ақмарал Әлназарова, Израильдің Қазақстан Республикасындағы және Қырғыз Республикасындағы Елшісі Эдвин Натан Ябо Глусман мырза, Еуразиялық Медициналық Ассоциациясының вице-президенті Надежда Михайловна Петухова, «QazInnovations» Инновацияларды дамыту ұлттық агенттігінің басқарма төрағасы Санат Жолдыханұлы Аханов, Астана медицина университетінің, Ариэль университетінің, Ташкент фармацевтикалық институтының ректорлары сөз сөйледі. Медициналық білім мен ғылымды дамытуға қосқан үлесі және «Астана медицина университеті» КеАҚ-мен ынтымақтастығы үшін Ариэль университетінің ректоры Альберт Пинхасов пен Ташкент фармацевтикалық институтының ректоры Камал Сайдақбарұлы Ризаевқа Астана медицина университетінің құрметті профессорларының шапаны табыс етілді.
        Ректорлар форумы аясында «XXI ғасыр сын-қатерлеріне университеттер қалай жауап беруі керек?» Астана медицина университетінің, Израильдің Ариэль университетінің, Назарбаев университетінің медициналық мектебінің, С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медициналық университетінің, Қарағанды медицина университетінің, Ташкент фармацевтикалық институтының, Нархоз университетінің (Қазақстан) академиялық көшбасшылары университетті дамыту мәселелерін шешуге қатысты өз пікірлерін ұсынды. Форумда талқыланған негізгі тақырыптар медициналық білім беру жүйесіндегі жаһандық мәселелері мен сын-қатерлер, заманауи университеттің сәйкестік стратегиясы, университеттердің қоғам алдындағы жауапкершілігі, университеттердің инновациялық даму драйвері ретіндегі рөлі және т.б.
         Назарбаев Университеті, Израильдің Ариэль университеті, С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті мектептерінің басшылары, Қарағанды медицина университеті, Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті декандар форумы аясында «Университет мектептері үшін оқыту мен зерттеудегі XXI ғасырдың сын-қатерлері» тақырыбында сөз сөйледі. Форум барысында негізгі талқыланған тақырыптар медициналық бағдарламалардағы зерттеулер, XXI ғасырдағы жаратылыстану ғылымдарының мақсаттары мен болашақ перспективалары, үздіксіз медициналық білім беру аясындағы модульдік бағдарламалар және тағы басқалар.
           MedTech панельдік сессиясы аясында Израильдегі ShizimXL инновациялық орталығының бас директоры Дорон Бен Ами медициналық технологияларды әлемдік нарықтарға табысты енгізу мәселесіне тоқталды. Сондай-ақ, сессия барысында медицина саласындағы жобалар «QazInnovations» инновациялық даму ұлттық агенттігінің, Технологияларды коммерцияландыру кәсіпқойларының альянсы, Чехияның Усти-над-Лабем қаласындағы Ян Евангелиста Пуркинье университетінің, «Ғылым қоры» АҚ, BGI Genomics (ҚХР) компаниясының өкілдері табысты коммерцияландыру жағдайларын ұсынды.
        Саммиттің бірінші күні Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының «Өмір және денсаулық туралы» ғылым бөлімінің «Жаңа толқын – Жаңа көзқарас» жас ғалымдар кездесуі Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Қазақстан Республикасы Ұлттық ғылым академиясының вице-президенті Ләззат Тасболатқызы Ералиеваның жетекшілігімен аяқталды. Сондай-ақ бұл күні «Денсаулық сақтау» оқу-әдістемелік бірлестігінің көшпелі отырысы өтті.
        Саммиттің екінші күні, 7 қыркүйекте «21-ғасыр академиясының тұлғасы» панельдік сессиясы спикерлерінің бірқатар мазмұнды баяндамаларымен басталды. Ариэль университетінің ректоры Альберт Пинхасов (Израиль) Ариэль университетінің шағын колледжден зерттеу университетіне дейінгі алшақтықты жою тәжірибесімен таныстырды, Ариэль университетінің стратегиялық жобаларды дамыту жөніндегі директоры Надежда Ермакова Ариэль университетінің халықаралық академия тұлғасы мәселесін ашты, Астана медицина университетінің ғылыми-зерттеу және стратегиялық даму жөніндегі проректоры Виталий Викторович Койков ғылыми-зерттеу университетінің моделі бойынша медициналық университеттерді дамытудағы қиындықтарды, проблемаларды және оларды шешу жолдарын атап өтті.
        «Заманауи академияны интернационалдандыру» панельдік сессиясы барысында Ғылым және жоғары білім министрінің кеңесшісі Фатима Надырқызы Жақыпова университеттің бәсекеге қабілеттілігін арттырудың жаһандық аспектілерін, Виктор Петрович Рикллефс Қарағанды медицина университетінің стратегиялық даму және халықаралық ынтымақтастық жөніндегі проректоры медициналық білім беруді интернационалдандырудың түрлі стратегияларын атап өтті, Азуолас Багдонаса Литваның Шауляй республикалық ауруханасы директорлар кеңесшісі академияны интернационалдандыру кезінде жасанды интеллект енгізудің артықшылықтарымен таныстырды.
        «Заманауи медицина және денсаулық ғылымдары» панельдік сессиясы Ариэль университеті өкілдерінің бірқатар баяндамаларын қамтыды: Денсаулық сақтау ғылымдары мектебінің деканы Офира Эйнштейн, Медицина мектебінің профессоры Абдалла Буиррат, денсаулық сақтау жүйесін басқару кафедрасының профессоры Орна Регес, Физиотерапия кафедрасының меңгерушісі Сильви Франкель Толедо, Физиотерапия кафедрасының профессоры Ноа Бен Ами, Неонатология және Орит Сегев-Якубовский кафедрасының неонаталдық бақылау клиникасының директоры, еңбек терапиясы факультетінің профессоры Даниэль Якубович. Саммитте Жапония және Оңтүстік Корея спикерлерінің баяндамалары да болды. «Салауатты тамақтану ұлттық орталығы» ҮЕҰ президенті, Қазақстанның профилактикалық медицина академиясының президенті Алмаз Шарманның конструктивті медицина үлгісі ретінде семіздік ауруын емдеудің заманауи әдістеріне арналған баяндамасы ерекше қызығушылық тудырды.
        «ХХІ ғасыр академиясындағы клиникалық компоненттің сапасын арттыру» панельдік сессиясында отандық сарапшылардың, соның ішінде медициналық университеттер мен елдегі денсаулық сақтау ұйымдарының өкілдерінің баяндамалары тыңдалды.
        Халықаралық саммиттің үшінші күні, 2023 жылғы 8 қыркүйекте жас ғалымдардың қатысуымен іс-шара өтті. Сонымен, «ХХІ ғасыр академиясындағы жас көшбасшылар» жастар форумы аясында Астана медицина университетінің, Назарбаев университетінің жас ғалымдары (студенттер, магистранттар, докторанттар және 40 жасқа дейінгі жас оқытушылар мен зерттеушілер) медицина факультеті, Израиль Ариэль университеті, С.Ж. Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университеті, Семей медицина университеті, Оңтүстік Қазақстан медицина академиясы өз баяндамаларын ұсынды.
            Жас ғалымдардың MedTech стартап жобаларының питч-сессиясы «Ғылым қоры» АҚ басқарма төрағасы Әбділда Атамұратұлы Шәменовтің құттықтау сөзімен басталды. Бұл шараға келешегі зор жобалар мен инновацияларды қолдауға дайын бизнес-қауымдастық өкілдері қатысты. Питч-сессия барысында нейрондық желілерді пайдалана отырып, жұқпалы ауруларды болжау, 3D басып шығару арқылы қайта өңделген пластмассадан көзілдірік жақтауларын шығару, қазақстандықтарға арналған жетілдірілген рецепт бойынша экологиялық таза өнім шығаруға қатысты барлығы 6 стартап-жоба ұсынылды, ұлттық тағам Жент, медициналық көмектің сапасын арттыру және халыққа қолжетімділікті арттыру. Бірқатар жобалар мобильді қосымшаларды ұсынды, оның ішінде жасөспірім қыздарға жыныстық тәрбие беруге арналған білім беру қосымшалары, Medcheck созылмалы аурулардың көрсеткіштерін жазуға арналған смарт күнделік.
        Медициналық-фармацевтикалық кластердің панельдік сессиясы фармацевтика саласын дамытудың проблемалары мен міндеттеріне, инновациялық дәрілік заттар нарығына қолжетімділікті қамтамасыз етудің өзекті мәселелеріне арналды. Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі Медициналық және фармацевтикалық бақылау комитетінің төрағасы Нұрлан Зайкешұлы Ысқақов, «СК-Фармация» ЖШС басқарма төрағасы Ерхат Серікұлы Есқалиев, Ариэль университетінің жаратылыстану ғылымдары факультетінің деканы Гэри Геллерман, атқарушы директор «PharmMedIndustry of Kazakhstan» Қазақстан фармацевтикалық және медициналық бұйымдарды өндірушілер қауымдастығының өкілі Гүлдария Жұмаханқызы Манақбаева, сондай-ақ Дәрілік заттарды сараптау ұлттық орталығының, Инфекцияға қарсы препараттардың ғылыми орталығының, Клиникалық фармакологтардың кәсіби қауымдастығының жетекші сарапшылары және Фармацевтер осы мәселелер бойынша өз ойларын ортаға салды.
        Жабылу салтанаты Астана медицина университетінің бас ғимаратының мәжіліс залында өтіп, Астана медицина университеті мен Ариэль университеті ректорларының қорытынды сөзімен жалғасты. Сондай-ақ салтанатты шара аясында Саммиттің жастар форумында үздік баяндама жасаған жас ғалымдар марапатталды:
        - Астана медицина университетінің резиденті Жансеп Бекниязова, Асфендияров атындағы Қазақ ұлттық медицина университетінің PhD докторанты Алима Мұртазана, Назарбаев университетінің доценті Құралай Атагелдиева 3 орын алғаны үшін диплом мен планшет түріндегі бағалы сыйлықтармен марапатталды.
        - Астана медицина университетінің PhD докторанты Перизат Қарабаеваға, Ариэль университетінің магистранты Моран Кочавиге 2 орын алғаны үшін жеңімпаз дипломы және 150 мың теңгенің сертификаты берілді.
        - 1 орын алғаны үшін жеңімпаз дипломы мен 300 мың теңгенің сертификаты Назарбаев Университетінің доценті Динара Ғалиеваға берілді.
        Жас ғалымдардың MedTech стартап жобаларының жастар форумы мен Pitch сессиясының барлық қатысушылары ынталандыру сыйлықтарымен марапатталды.
        Саммит аясында АМУ мен оның академиялық серіктестері арасында бірқатар келісімдерге, соның ішінде «Астана медицина университеті» КеАҚ мен Ташкент фармацевтикалық кәсіпорны арасындағы «Фармация» бірлескен екі дипломдық бакалавриат білім беру бағдарламасын жүзеге асыру туралы келісімге қол қойылды. Астана медицина университеті мен Литвадағы Республикалық Шауляй ауруханасы арасында өзара түсіністік туралы меморандум жасалды.
        Саммит қорытындысы бойынша барлық қатысушылар осындай деңгейдегі халықаралық іс-шараларды өткізу медицина саласындағы ғылым мен білімнің дамуына оң әсер етеді және алдағы уақытта нақты жобалар мен ынтымақтастық түрінде жалғасын табуы керек деген ортақ пікір білдірді.
        9 қыркүйек күні «Астана медицина университеті мен Ариэль университеті: ынтымақтастық жылы деген дөңгелек үстел өткізді. Нәтижелер мен жоспарлар», оның аясында халықаралық саммитті ұйымдастырушылар – Астана медициналық университеті мен Ариэль университеті арасындағы бұдан кейінгі ынтымақтастықтың келешегін, соның ішінде Астана медицина университеті базасында Ариэль университетінің филиалын ашуды талқылады. Қазақстан-Израиль инновациялық хаба және жас ғалымдар форумын құру, бірлескен білім беру бағдарламалары мен бірлескен ғылыми жобаларды іске қосу жайында пікір алмасты.