21 наурыз – Даун синдромының халықаралық күні. Дүниежүзілік күннің саны мен айы оның пайда болу сипатын символдық түрде көрсетеді: наурыз айы таңдалды, өйткені Даун синдромы 21-хромосомадағы трисомия (наурыз - жылдың үшінші айы) болып табылады.
Біріккен Ұлттар Ұйымы, көптеген ұйымдар мен қауымдастықтар осы мәселе бойынша адамдардың хабардар болуы мен түсінігін арттыру үшін Дүниежүзілік күнді атап өтуде. «Күн баласы» кез келген отбасында туылуы мүмкін: ұлты, әлеуметтік жағдайы, табыс деңгейі, ата-анасының білімі, географиялық орны, діні. мүлдем маңызды емес. Жер бетіндегі әрбір 1000-шы бала Даун синдромымен туылады. Дегенмен, Даун синдромы бар адамдардың қоғамға интеграциялануына кедергі келтіретін көптеген мифтер бар. Мысалы, мұндай адамдар оқи алмайды, спортпен шұғылдана алмайды немесе жұмыс істей алмайды деп саналады. Шын мәнінде, дұрыс қолдау мен инклюзивті тәсілмен олар толыққанды, қарқынды өмір сүре алады.
Даун синдромы бар адамдарда туа біткен жүрек ақаулары, есту қабілетінің төмендеуі, көру проблемалары және тыныс алу жүйесінің аурулары сияқты бірқатар аурулардың қаупі жоғары. Дегенмен, уақтылы медициналық көмек, тұрақты тексерулер және сапалы оңалту олардың өмір сүру сапасын айтарлықтай жақсартады. 1983 жылғы 25 жылмен салыстырғанда бүгінгі күні Даун синдромы бар адамдардың орташа өмір сүру ұзақтығы шамамен 60 жыл.
2025 жылы Даун синдромы бар адамдар күнінің халықаралық тақырыбы – «Бізді қолдау» (improve Our Support Systems). Ұйымдастырушылар қоғам мен мемлекеттерді Даун синдромы бар адамдардың әлеуметтік бейімделуіне, білім алуына және жұмысқа орналасуына жағдай жасауға шақырады. Сапалы медициналық көмек, ерте араласу бағдарламалары, инклюзивті білім беру және жақындарының қолдауы – бұл адамдарға өз таланттарын ашуға және өмірде жетістіктерге жетуге мүмкіндік береді.
Даун синдромы бар адамдарды қолдау акцияларанының бірі – «көп шұлық» (lots of Socks): кез келген адам түрлі-түсті жұпталмаған шұлық кие алады. Бұл жай ғана жарқын флешмоб емес, олардың ерекшеліктеріне қарамастан барлық адамдар үшін тең мүмкіндіктердің маңыздылығына назар аудару тәсілі.
Астана медицина университеті инклюзивті білім беру, этика және ерекше қажеттіліктері бар адамдарды қолдау мәселелеріне ерекше назар аударады. Болашақ дәрігерлер Даун синдромы туралы білімге ие болып қана қоймай, сонымен қатар мұндай науқастармен жұмыс істей білуі, олардың қажеттіліктерін түсінуі және сапалы медициналық көмек көрсетуі керек. Бұл күні біз әр адамға, оның ерекшеліктеріне қарамастан, құрмет, қамқорлық және инклюзивті көзқарастың маңыздылығын тағы бір рет еске саламыз.
