2025 жылдың 6 қазанында Астана медицина университетінде 1–2 курс студенттерінің «Қазақстан Халық Банкі» АҚ (Halyk Bank) өкілдері – директордың орынбасары Әсем Қожахмет және орталық басшысы Жанна Кешубаймен кездесуі өтті.

Іс-шараның басты мақсаты – студенттердің цифрлық және қаржылық сауаттылығын арттыру, сондай-ақ интернет пен онлайн-сервистерді пайдалануда саналы мінез-құлық мәдениетін қалыптастыру болды.

Интерактивті презентация барысында қатысушылар ең көп таралған алаяқтық түрлерімен танысты, соның ішінде:

          •         банк пен мемлекеттік орган қызметкері болып қоңырау шалатын жалған қоңыраулар;

          •         жеке банк деректері мен шоттарын заңсыз беруді қамтитын дропперлік;

          •         жалған платформалар мен әлеуметтік желілер арқылы жүргізілетін жалған инвестициялар;

          •         жалған интернет-дүкендер;

          •         әлеуметтік желілердегі алаяқтықтар;

          •         фишингтік сайттар мен сілтемелер.

Спикерлер қазіргі замандағы үрдістерге – жасанды интеллектіні пайдалану, дауыс пен бейнежазбаларды қолдан жасау (дипфейктер) және психологиялық қысым көрсету әдістеріне ерекше назар аударды.

Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасының деректері бойынша, 2024 жылы 128 дроппер қылмыстық жауапкершілікке тартылған, ал дроп-карталар арқылы айналымдағы қаржы көлемі 24 млрд теңгеден асқан. Қолданыстағы заңнама күшейтіліп, дропперлік үшін жеті жылға дейін бас бостандығынан айыру жазасы қарастырылған.

«Ең жақсы қорғаныс – бұл білім, парасат және мұқияттылық. Алаяқтар адамдардың эмоцияларына әсер етеді, сондықтан шешім қабылдауда асықпай, әрқашан ресми дереккөздерді тексеру маңызды», – деп атап өтті Halyk Bank өкілдері.

Цифрлық сауаттылықты арттыру мақсатында студенттерге тегін оқуға және күмәнді сайттар мен компанияларды тексеруге болатын ресми ресурстар ұсынылды:

          •         citizensec.kz – кибергигиена курстары;

          •         fingramota.kz – қаржылық сауаттылық порталы;

          •         Telegram-бот @KZ_CERT_chat_bot – фишингтік сілтемелерді тексеру;

          •         gov.kz – қаржы пирамидаларының тізілімі.

Іс-шара жылы әрі танымдық атмосферада өтті, студенттердің үлкен қызығушылығын тудырып, білім беру ортасында цифрлық қауіпсіздік мәдениетін дамытуға бағытталған тағы бір маңызды қадам болды.