HORIZON EUROPE гранттық бағдарламасы – бюджеті шамамен 100 миллиард еуроны құрайтын әлемдегі ең ірі гранттық бағдарлама.
Еуропалық Одақтың зерттеулер мен инновацияларды қолдаудың жаңа бағдарламасы – Horizon Europe (Horizon-Europe) – алдыңғы зерттеулер мен инновациялық бағдарламаның (Horizon 2020) жетістіктері мен жетістіктеріне негізделеді. Horizon Europe – ең өршіл зерттеу және инновациялық бағдарлама.
Бағдарлама бюджеті 2021-2027 жылдарға арналған 100 миллиард еуро деңгейінде күтілуде.
Horizon Europe Еуропалық зерттеу кеңесі (ERC), Еуропалық Одақтағы зерттеу қызметін дамытуды ынталандыратын бірінші жалпыеуропалық ұйым, сондай-ақ Мари Склодовска-Кюри алмасу бағдарламасы арқылы белсенді болып қалады.
Келесі бөлімдер Horizon Europe негізін құрайды:
• Ашық ғылым;
• Жаһандық сынақтар;
• Ашық инновациялар (Open Innovation).
Бірінші «Ашық ғылым» секциясының аясында Еуропалық зерттеу кеңесі, Мари Склодовска-Кюри бағдарламасы жұмыс істейді, сонымен қатар «Зерттеу инфрақұрылымдары» бағыты бойынша да жұмыстар жүргізілетін болады. Бұл бөлімнің мақсаттары алдыңғы қатарлы зерттеулерді қолдау, Еуропадағы зерттеушілердің әлеуетін арттыру және олардың ғылыми инфрақұрылымдарға қол жеткізуін қамтамасыз ету болып табылады. Бөлімді қаржыландыру 25,8 миллиард еуроны құрайды.
Екінші бөлім «Жаһандық шақырулар» әлемдік әлеуметтік мәселелерді шешуге бағытталған. Ғылыми-зерттеу қызметі келесі басым бағыттарға бағытталады:
• Денсаулық сақтау;
• Инклюзивті және қауіпсіз қоғам;
• Өнеркәсіпті цифрландыру;
• Климат, энергия және ұтқырлық;
• Азық-түлік және табиғи ресурстар.
«Еуропа көкжиегінің» жаңашылдықтарының бірі «миссиялар» аясында жоғарыда аталған сын-қатерлерге қарсы күрес – берілген уақыт кезеңінде белгілі бір нәтижеге қол жеткізуге бағытталған шаралар мен іс-шаралар кешені болмақ. Миссиялар мақсатты айқын көрсетуді, зерттеудің көп салалылығын, сондай-ақ олардың тақырыптарын анықтауға халықтың белсенді қатысуын талап етеді. Екінші бөлімде Біріккен Зерттеу Орталығының қызметі де қамтылады. Бөлімді қаржыландырудың жалпы сомасы 52,7 миллиард еуроны құрайды.
Үшінші «Ашық инновациялар» бөлімі Еуропалық Одақтың инновациялық әлеуетін барынша арттыруға және алынған ғылыми білімді коммерцияландыруға ықпал етеді. Бөлімде екі механизм арқылы серпінді зерттеулерге қолдау көрсететін Еуропалық инновациялық кеңес (EIC) жұмыс істейді. Біріншісі, EIC Pathfinder кез келген заңды тұлғаға, соның ішінде оқу орындарына 5 миллион еуроға дейін гранттар береді. Күтілетін нәтиже жаңа стартап немесе бизнес-жоспар болады. EIC Accelerator деп аталатын екінші механизм келешегі бар өнімдерді өндіруді ұлғайтуға бағытталады. Грант 30 миллион еуроға дейін болуы мүмкін. EIC қызметі Еуропалық инновациялар және технологиялар институтының (EIT) жұмысын толықтырады. Бұл бөлімді қаржыландыруға 13,5 миллиард еуро бөлінеді.
Болашақ бағдарлама сондай-ақ Батыс және Шығыс Еуропа елдері арасындағы алшақтықты жою үшін ЕО-ның аз дамыған елдеріне «Мықтылықты тарату» бағытында қолдау көрсетуге бағытталған. Сондай-ақ ЕО Негіздік бағдарламаларының құрылымын, оның ішінде қаржыландырудың қолданыстағы тетіктерін қысқарту және шоғырландыру арқылы одан әрі оңайлату жоспарлануда. Бұған қоса, ЕО «Gorizon Europe» FP бұрынғы ЕО Негіздік бағдарламаларымен салыстырғанда ашық болуы керек.
Horizon Europe мақсаттарының тағы бірі АҚШ, Канада немесе Австралия сияқты ЕО сауда серіктестеріне географиялық орналасуына қарамастан ЕО негіздемелік бағдарламаларымен байланысты елдер мәртебесін алуға мүмкіндік беру арқылы үшінші елдермен байланысты нығайту болады. Бір ғана критерий ғылым мен техниканың дамуының жоғары деңгейі болмақ. Өзара бірлескен қаржыландыру да шетелдік серіктестермен ынтымақтастық шарттарының біріне айналуы тиіс.
Horizon Europe бағдарламасының қаражаты негізінен екі жылдан жеті жылға дейінгі мерзімге 1,5-тен 10 миллион еуроға дейінгі гранттар жүйесі арқылы ғылыми-зерттеу топтарына да, жеке тұлғаларға да конкурс арқылы берілетін болады. Сіз оларға ғылыми мансаптың барлық кезеңдерінде өтініш бере аласыз, ол қатысу шарттарына сәйкес екі кезеңге бөлінеді: бакалаврлар мен магистрлер үшін «Эразмус+», «Мари Кюри» - докторлар (PhD) және постдоктар үшін.
Ғылым және жоғары білім министрлігінің шешімімен «Ғылым қоры» АҚ HORIZON EUROPE бағдарламасы бойынша Ұлттық үйлестіру орталығы болып белгіленді.